مخاطرات دود دست سوم سيگار

تاکنون در مورد تأثيرات منفي دود سيگار بر روي اطرافيان فرد سيگاري بسيار گفته و شنيده ايم بيشتر افراد از مشکلات بهداشتي سيگاري هاي غير مستقيم يا به اصطلاح دود دست دوم به خوبي باخبرند. اما هم اکنون پژوهشگران به تازگي نگراني خود را درباره پديده اي اعلام کرده اند که اصطلاحاً به آن دود دست سوم سيگار مي گويند. بسياري از مردم نمي دانند که حتي سيگار کشيدن با فاصله دور از اطرافيان نيز به خصوص براي بچه ها و زنان باردار مي تواند بسيار خطرناک باشد.
به تازگي مشخص شده سموم ناشي از سوخت انواع دخانيات که به صورت دود در هوا ديده نمي شوند نيز پيش از آنچه انتظار مي رود خطرناک و آسيب رسان است و ما نياز به واژه اي داريم که سموم دخاني غير قابل رويت را نامگذاري کنيم. اين سموم از طريق لباس، پوست و مو و وسايل اطراف فرد سيگاري به ديگران منتقل مي گردد؛ به طوري که ثابت شده اين اثرات حتي تا ماه ها پايدار و تأثير گذار است. به اين ترتيب وقتي فردي از بوي سيگاري که مدت ها قبل در محل کشيده شده ابراز ناراحتي مي کند، دچار حساسيت شده ابزار ناراحتي مي کند، دچار حساسيت روحي و تلقين شرطي نيست و از لحاظ علمي ثابت شده که اين بو هشداري است براي مغز تا هر چه سريع تر به فرد اطلاع داده و او از محل دور شود. البته هنوز تحقيقات گسترده و جامعي در اين زمينه انجام نگرفته، ولي روي هم رفته چند تحقيق که مستندتر به نظر مي رسد، مانند تحقيقي که در دانشگاه سانديگو انجام شده، نشان داده است حدود نود درصد نيکوتين تنباکوي دود شده، به ديوار، سطوح، وسايل نرم درون خانه مانند فرش و بالش و مبلمان و نيز لباس و مو و پوست افراد مي چسبد. همچنين دريک بررسي سطح کوتينين (يک متابوليت فعال نيکوتين) ادرار و موي اطفالي که والدين سيگاري دارند ولي در بيرون يا دور از کودکان خود سيگار مي کشند اندازه گيري شده که حدود هفت برابر کودکان داراي والدين غير سيگاري است. همچنين اين مقدار در کودکاني که والدين شان در حضور آنها سيگار مي کشند، هشت برابر کودکاني است که والدين سيگاري شان در منزل سيگار نمي کشند. دود دسته سوم در واقع دود نيست، بلکه ريز ذرات سمي است که به واسطه مصرف دخانيات در محيط پخش مي شود و براي مدت ها باقي مانده و عوارض خود را به جا مي گذارد. استفاده کننده از مواد دخاني مانند يک کاربر سلاح شيميايي است که علاوه بر تأثيرات مخرب آني، در طولاني مدت نيز عوارض پايدار و مخربي از خود به جا و به يادگار مي گذارد و در تحقيقات به عمل آمده اتاق خواب اطفال، اتاق نشيمن، گرد و غبار و مو و ادرار اطفال ترکيبات دود وديگر انواع دخانيات اثبات شده است. به طور کلي اين ذرات سمي در گرد و خاک خانگي، فرش و موکت، سقف و ديوار و وسايل تزييني خانه و پرده و مبلمان و نيمکت تا پنجره و صندلي ماشين و پوست و موي و لباس افراد يافت شده است.
به طور کلي و بالقوه تمامي سموم ناشي از استعمال سيگار مي تواند در محيط باقي بماند؛ ولي عمده اين ترکيبات کروم، کادميوم، سياتيد هيدروژن، بوتان، تولوئن، آرسنيک، مونواکسيد کربن، سرب و پولونيوم دويست و ده مي باشد. جالب و البته دردناک اينکه بعضي از اين سموم بسيار کشنده اند و حتي براي قتل و کشتار به کار مي روند. براي مثال گاز سيانيد هيدروژن در کشتارهاي دسته جمعي و پولونيوم به عنوان يک ماده راديواکتيو بسيار قوي و خطرناک توسط بعضي سازمان هاي جاسوسي براي ازبين بردن قربانيان استفاده مي شود. همچنين يازده ترکيب سرطان زاي ديگر نيز در اين مواد دست سوم دخانيات کشف شده است. پژوهش هاي انجام شده ثابت کرده که حتي سطوح اندک ذرات دخانيات مي تواند با ايجاد مسموميت در سيستم عصبي کودکان آنها را دچار مشکلات شناختي کند.
کودکان زمان بيشتري را در منزل سپري مي کنند. همچنين تماس فيزيکي با کودکان، از جمله در آغوش کشيدن و بوسيدن بيشتر است. کودکان با خصوصيت منحصر به فرد خود از جمله سينه خيز و چهار دست و پا رفتن بيشتر خود را در معرض سموم پخش شده در سطوح قرار مي دهند واگر تنفس سريع تر کودکان و نيز در دهان بردن وسايل اطراف و دست آلوده را به اين عوامل اضافه کنيد، مطمئناً به پاسخ سوال خود مي رسيد.
افراد خاص مانند خانم هاي باردار و اشخاص مبتلا به بيماري هاي قلبي و ريوي مانند کودکان و نوزادان مي توانند تحت تاثير قراربگيرند و دچار عارضه گردند. بنابراين، به افراد سيگاري که مي گويند ما در کنار کودکان وافراد حساس سيگار نمي کشيم، بايد گفت، بدون شک حتي اگر شما در اطراف کودک تان سيگار يا ديگر انواع دخانيات را مصرف نکنيد، سموم ناشي از دود سيگار مي تواند در مو، لباس و پوست و ديگر قسمت هاي منزل باقي بماند و به آساني به کودکان ونوزادان و ديگرافراد حساس مانند خانم هاي باردار و سالمندان و بيماران قلبي و ريوي آسيب برساند. اين موضوع را جدي بگيريد و به آن اهميت دهيد و يادتان باشد حتي مصرف سيگار در کنار هواکش و پنجره همه آنجا را به مکان هاي پخش دائمي سموم تبديل مي کند و باعث مي گردد حتي وقتي که در منزل نيستيد نيز اطرافيان از عواقب سيگار کشيدن شما در امان نباشند.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج